Szlak zielony Szlak Zaborski Kruszyn – Leśno – Brusy

Kategoria: Szlaki piesze Borów Tucholskich, Szlaki piesze gminy Brusy, Szlaki piesze powiatu chojnickiego, Szlaki piesze Równiny Charzykowskiej
Tagi:

Szlak zielony Szlak Zaborski Kruszyn – Leśno – Brusy
Kruszyn – (3,3 km) Parzyn – (8,7 km) Leśno – (11,2 km) Leśno Kamienne Kręgi – (13,8 km) Zalesie – (17,0 km) Gacnik – (19,0 km) Brusy
Odcinek Szlaku Zaborskiego biegnący północno-zachodnim skrajem Zaborskiego Parku Krajobrazowego. Pierwsza część szlaku wiedzie przez lasy, druga głównie polna. Nawierzchnia – głównie drogi polne, leśne i szutrowe, fragmenty asfaltem Po drodze drewniany kościół i kamienne kręgi Gotów w Leśnie oraz neoromański kościół w Brusach.


Trasa zaczyna się koło parkingu leśnego w Kruszynie, dokąd Szlak Zaborski biegnie z Drzewicza przez Dolinę Kulawy.
Kruszyn – wieś w gminie Brusy, położona nad J. Kruszyńskim. Wzmiankowana w 1645 r. jako pustkowie królewskie, w czasach pruskich powstała tu szkoła.
Idziemy brukowaną drogą przez niewielką wieś, razem ze Szlakiem Literackim im. Anny Łajming, który przychodzi z Somin. Z prześwitów po lewej widać J. Kruszyńskie.


Na końcu wsi droga przechodzi w szutrową, idziemy lekko pofalowanym morenowym terenem przez las. Po dłuższej chwili docieramy do osady Parzyn.

Parzyn – mała wieś kaszubska w gminie Brusy położona nad Zbrzycą, w pobliżu jeziora o tej samej nazwie. Od 1920 r. mieszkali tu rodzice znanej pisarki kaszubskiej Anny Łajming.

Mijamy budynek leśnictwa Parzyn i wkraczamy na asfaltową drogę z Laski, która pojawia się po prawej. Szlak A. Łajming skręca w prawo do Kaszuby, przekraczamy rzekę Zbrzycę, po lewej rośnie pomnikowa lipa o obwodzie 430 cm. Opuszczamy Parzyn i wkraczamy w las.

Na rozdrożu dróg do Przymuszewa i Leśna kierujemy się prosto w drogę szutrową. Za grobem nieznanego pochodzenia skręcamy w prawo w drogę leśną a na skrzyżowaniu z drogą z Parzyna Młyn w lewo. Po dłuższej chwili docieramy do drogi, którą opuściliśmy wcześniej, gdzie skręcamy w prawo i na szosie z Przymuszewa, koło ceglanej kapliczki ponownie w prawo.

Opuszczamy las, idziemy przez rozproszoną zabudowę Leśna-Wybudowania. Mijamy zagajnik po lewej, przekraczamy płynącą wśrod łąk rzekę Młosinę. Przed nami widok na Leśno z okazałą wieżą drewnianego kościoła.

Leśno – duża wieś w gminie Brusy położona na przesmyku między J. Leśno Górne i Dolne. Okolica zamieszkana była już w epoce brązu, odkryto tu ślady grupy kaszubskiej kultury łużyckiej. W pierwszych wiekach n.e. przebywali tutaj Goci, należący do tzw. kultury wielbarskiej. Wieś wzmiankowana była w 1354 r. kiedy została darowana niejakiemu Ditrichowi przez Wielkiego Mistrza Winrycha von Kniprode i otrzymała prawo chełmińskie. W 1438 r. przeszła pod władzę Krzyżaków, zaś od 1466 r. była wsią królewską w starostwie tucholskim.

Wkraczamy do Leśna ul. Klonową, mijamy uschnięty pomnikowy klon o obwodzie 370 cm, koło ceglanej kapliczki przychodzi z lewej szlak A. Łajming z Somin. Na głównym skrzyżowaniu skręcamy w lewo w ul. Kard. S. Wyszyńskiego. Z prawej przychodzi niebieski Szlak Zbrzycy z Laski. Warto nim podejść kawałek do drewnianego kościoła.

Drewniany kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Leśnie. Pierwotny pw. św. Katarzyny wzmiankowany był w 1534 r. Obecny pochodzi z ok. 1642 r., jego fundatorką miała być królowa Maria Ludwika Gonzaga. Po 1710 r. został przebudowany, na początku XIX w. powstała wieża a w XX w. kruchta zachodnia. Charakterystyczna kryta gontem wieża konstrukcji słupowo-ramowej posiada izbicę i wysokie spiczaste zwieńczenie. Wieża posiada 32 m wysokości i jest najwyższą tego typu konstrukcją w Polsce. Korpus konstrukcji zrębowej, trójnawowy. Wewnątrz barokowe wyposażenie – Grupa Ukrzyżowania z belki tęczowej i ołtarze z XVII w., prospekt organowy z początku XVIII w. i ołtarz boczny z prezbiterium z połowy XVIII w.

Idziemy ul. Wyszyńskiego mijając po prawej kapliczkę św. Izydora i J. Leśno Dolne z miejscem odpoczynku. Przekraczamy potok Niechwaszcz i skręcamy w prawo w ul. Wykopaliskową, która po chwili przechodzi w szutr. Niebieski Szlak Zbrzycy idzie prosto do Wiela.

Opuszczamy Leśno, idziemy przez rozproszoną zabudowę Leśna-Wybudowania, po prawej mamy J. Leśno Dolne. Docieramy do skraju lasu, gdzie skręcamy w drogę bitą w prawo, Szlak A. Łajming biegnie prosto. Idziemy wzdłuż krawędzi lasu i przekraczamy ponownie potok Niechwaszcz.

Docieramy do parkingu, gdzie zaczyna się dydaktyczna ścieżka lichenologiczno-kulturowa w Leśnie. Idziemy razem z nią przez las, skręcając w lewo pod bramą prowadzącą do kręgów kamiennych.
Na wzgórzu położonym w pobliżu Leśna znajduje się cmentarzysko z 14 kurhanami. Odkryto tu groby skrzynkowe z epoki brązu i późniejszych. W I-II w. n.e. przebywali tu Goci. Szczególnie cenny jest usypany przez nich kurhan o 26-metrowej średnicy otoczony kamiennym kręgiem. Na jego szczycie stoi unikalna 2-metrowa stela o cechach antropomorficznych, przypominająca postać ludzką z nosem i łukami brwiowymi. Można tu również zobaczyć zrekonstruowane groby skrzynkowe z wczesnej epoki żelaza. Na kamieniach i wokół nich występują cenne gatunki porostów.

Idziemy przez kręgi, wspinając się na szczyt wzgórza. Chwilę za nim, obok symbolicznego grobu docieramy do drogi bitej, gdzie skręcamy w lewo.

Opuszczamy las i po raz trzeci przecinamy potok Niechwaszcz. Idziemy skrajem lasu w kierunku drogi szutrowej, którą opuściliśmy przed kamiennymi kręgami, którą biegnie Szlak A. Łajming. Idziemy razem z nim przez pole i niewielki zagajnik, po czym osiągamy wieś Zalesie, wzmiankowaną ok. 1400 r.

Idziemy ul. Leśną i skręcamy w prawo w drogę bitą.

Idziemy przez rozproszoną zabudowę Zalesia-Wybudowania, przekraczamy brukowaną drogę do przysiółka Zajączkowo. Droga wspina się na niewielkie wzgórze z którego ładnie widać Zalesie i kompleksy lasów za nim. Przed nami w oddali widać okazały kościół w Brusach.

Zalesie-Wybudowanie przechodzi w kolejną wieś o rozproszonej zabudowie – Gacnik. Skręcamy w lewo i docieramy do szosy 235 Chojnice – Kościerzyna, gdzie skręcamy w prawo.

Wkraczamy do miasta Brusy, idziemy ul. Gdańską mijając pomnikową lipę, zabytkowy dom i figurę św. Rocha.

Docieramy do skrzyżowania ze światłami, gdzie skręcamy w lewo w ul. Pocztową. Po prawej stoi okazały kościół Wszystkich Św.
Parafia w Brusach wzmiankowana była w 1351 r., drewniany kościół budowany był tu w latach 1565 i 1767-69. Obecny monumentalny kościół św. Rocha został zbudowany w latach 1876-79 z inicjatywy ks. Augustyna Wika-Czarnowskiego. Neoromańska, trójnawowa świątynia została zaprojektowana przez Adolfa Dankerta z Brandenburga i posiada dwie zblokowane strzeliste wieże. Kościół ma 60,9 m długości, 26 m szerokości i 12 m wysokości. Wewnątrz ołtarz główny z 1950 r. wg projektu Władysława Drapiewskiego z Pelplina. W nawie południowej barokowy ołtarz „bracki” z XVII w., pochodzący z poprzedniej drewnianej świątyni z obrazem MB Szkaplerznej z XVIII w. Na chórze organy firmy Zauera z Frankfurtu nad Odrą z 1880 r. W nawie północnej krucyfiks z XVIII w. Chrzcielnica, ambona, droga krzyżowa i dwa konfesjonały pochodzą z lat budowy i są dziełem szkoły monachijskiej. Na cmentarzu stoi kaplica grobowa Sikorskich z Wielkich Chełmów, ufundowana po śmierci działacza narodowego Stanisława Sikorskiego w 1929 r.

Ul. Pocztowa prowadzi na centralny plac w Brusach nazwany imieniem Jana Pawła II. Mijamy figurę Serca Jezusa, na skrzyżowaniu kierujemy się prosto ul. Dworcową.

Mijamy pocztę, dom kultury i Urząd Miasta, przed przejazdem kolejowym skręcamy w prawo w ul. Nad Dworcem.

Docieramy do stacji kolejowej, gdzie Szlak Zaborski i Szlak im. A. Łajming się kończą.
Prowadzącą przez Brusy linię kolejową Chojnice – Lipusz zbudowano w 1902 r., ceglane zabudowania stacji i kolejowych domów mieszkalnych pochodzą z lat budowy linii.

Dodaj komentarz