Niemcza - Brama Górna Małe miasto (3600 mieszkańców), położone w dolinie Ślęzy między Wzgórzami Gumińskimi i Dębowymi. Już w neolicie istniała tu osada kultury ceramiki wstęgowej rytej (4250 p.n.e.). W VII w. powstał tu gród wczesnośredniowieczny, jeden z głównych grodów Ślężan, w X w. Niemcza stała się siedzibą kasztelanii. Najbardziej znanym epizodem historii miasta, było 3-tygodniowe oblężenie w 1017 r. przez wojska cesarza Henryka II, któremu nie udało się zdobyć Niemczy. Ok. 1270 r. doszło do lokacji miasta na prawie niemieckim. Od 1311 r. miasto znalazło się w księstwie brzeskim, w latach 1322-92 zastawione księciu świdnickiemu. W 1429 r. zdobyte przez husytów, stało się ich bazą wypadową, w 1434 r. miasto wykupiono z ich rąk i zniszczono zamek oraz mury. W latach 1500 i 1502 miały miejsce tragiczne pożary. W 1534 r. kościół przejęli protestanci. W czasie wojny 30-letniej miasto zniszczyły oddziały Albrechta von Wallensteina w 1633 r. i szwedzkiego generała Tortensohna w 1642 r. Prusacy ustanowili tu w poł. XVIII w. siedzibę powiatu, miasto zaczęło się rozwijać. W 1884 r. doprowadzono linię kolejową z Łagiewnik, przedłużoną w 1894 r. do Piławy Górnej. W 1932 r. zlikwidowano powiat niemczański. W latach 1971-80 zbudowano obwodnicę.
Warto zobaczyć:
Kościół śś. Piotra i Pawła, pierwotny z 1295 r., przebudowany w XVI w. W latach ok. 1520-1694 i 1707-1945 w posiadaniu ewangelików. Po pożarze w 1853 r. wzniesiono w latach 1864-65 obecną budowlę neoromańską z wysoką kwadratową wieżą. Wewnątrz barokowe wyposażenie z XVIII w.
Kościół cmentarny św. Jerzego z 1612 r., przebudowany w 1769 i 1888 r., powstał na miejscu romańskiego kościoła św. Wojciecha, zburzonego w XV w., zawiera jego relikty. Podobno przejeżdżał tędy orszak wiozący relikwie św. Wojciecha z Gniezna do Pragi w 1039 r.
Barokowa kaplica grobowa von Prittwitzów z końca XVIII w. na cmentarzu.
Zamek wzniesiony w XIII w. zniszczono w czasie wojen husyckich w XV w. Odbudowany w II poł. XV w. i przebudowany na renesansowy ok. 1585 r. Spłonął w 1735 r., odbudowano go ok. 1830 r. Kaplicę św. Jadwigi z lat 1711-12 rozebrano w 1964 r. Na ścianach dekoracja sgraffitowa.
Mury obronne z ok. 1430 r., rekonstruowane w XX w. Brama Dolna, rozebrana w 1849 r. została zrekonstruowana w 1936 r.
Brama Górna rozebrana w 1863 r., została zrekonstruowana jako pseudobasteja w 1936 r., umieszczono w niej schronisko młodzieżowe.
Eklektyczny ratusz z 1866 r. w zachodniej pierzei rynku. Pierwotny renesansowy stał na środku rynku. Przed ratuszem fontanna z 1973 r. proj. F. Stejera z rzeźbami wojów.
Rynek ma kształt wydłużonego prostokąta, otoczony jest kamienicami, większość z nich odbudowano po wielkich pożarach w 1853 i 1859 r. Na środku ustawiono stylizowane rzeźby wojów Chrobrego.
Dworzec kolejowy z końca XIX w.
Krzyż kamienny z wyrytym toporem z ok. 1585 r.
Ul. Gumińska – zagrody z XIX w.
Ul. Polna – domy z XIX w.
Ul. Świerczewskiego – hala zakładów mechanicznych z k. XIX w., poczta z 1910 r., domy z k. XIX – pocz. XX w.
Os. Podmiejskie – osiedle z lat międzywojennych
Staw Zamkowy
Z Niemczy pochodził poeta i pisarz Daniel Caspar von Lohenstein (1635-1683).
Przez Niemczę biegną następujące szlaki piesze:
Szlak zielony Żelowice – Niemcza
Szlak zielony Niemcza – Łagiewniki
Szlak żółty Piława Dolna – Niemcza
Szlak żółty Niemcza – Żelowice
Przez Niemczę biegną następujące szlaki rowerowe:
Szlak rowerowy czerwony wokół Niemczy