Trasa 11 Bielawa – Przeł. Jugowska – Wielka Sowa – Pieszyce – Bielawa

Żeby zobaczyć przebieg trasy kliknij ikonkę „zobacz wszystkie warstwy danych”

24 km, 7.50 h, 1090 m podejść

Bielawa Leśny Dworek – 2,0 km – Trzy Buki – 2,1 km – Zimna Polanka – 1,5 km – Schronisko Zygmuntówka – 0,6 km – Przełęcz Jugowska – 2,4 km – Kozie Siodło – 2,1 km – Wielka Sowa – 2,8 km – Stara Jodła – 2,3 km – Kamionki Dolne – 1,2 km – Pieszyce Mostek – 3,5 km – Kamieniczki – 1,2 km – Jezioro Bielawskie – 2,3 km – Bielawa Zachodnia

Dojazd – stacja Bielawa Zachodnia na linii Wrocław – Świdnica – Bielawa (D16). Jeżdżą tędy pociągi Kolei Dolnośląskich w relacjach Bielawa Zachodnia – Wrocław Główny/Legnica/Dzierżoniów Śląski/Kłodzko Główne.

Długa trasa na najwyższy szczyt Gór Sowich, z Leśnego Dworku w Bielawie podchodzimy przez Przełęcz Trzy Buki na Zimną Polankę, schodzimy do schroniska Zygmuntówka, by kolejnym podejściem głównym grzbietem Gór Sowich przez Przełęcz Jugowską i Kozie Siodło osiągnąć Wielką Sowę z wieżą widokową. Schodzimy stąd do rozdroża Stara Jodła, Kamionek Dolnych z kościołem Aniołów Stróżów i Pieszyc, skąd skrajem gór docieramy do letniskowych Kamieniczek z willami i zabytkowymi parkami. Na końcu możemy się zrelaksować nad rekreacyjnym Jeziorem Bielawskim, by dotrzeć do stacji Bielawa Zachodnia.

Trasę zaczynamy na pętli autobusowej Leśny Dworek (445 m), dokąd można dojechać ze stacji Bielawa Zachodnia.

Leśny Dworek to okazała willa w stylu tyrolskim, zbudowana w końcu XIX w. dla Friedricha Dieriga, syna założyciela zakładów włókienniczych (późniejszy Bielbaw) w Bielawie. W otaczającym willę parku znajdują się pomnikowe drzewa – choina kanadyjska, daglezja i jesion. Przed 1945 r. w okolicy znajdowały się trzy gospody.

Podchodzimy niebieskim szlakiem, biegnącym szutrówką doliną Bielawicy, obok starego ujęcia wody. Głęboką doliną Ciemny Jar (493 m) między Przekorą (602 m), a Chmieliną osiągamy przełęcz Trzy Buki (628), oddzielającą główne pasmo Gór Sowich od grzbietu Niedźwiadka (675 m) i Chmieliny (664 m). Znajduje się tu wiata, metalowy krzyż i wystawiony w 2010 r. pomnik ks. Jerzego Popiełuszki.

Zmieniamy kolor szlaku na żółty, niewygodnym skalistym podejściem docieramy na siodło pod Korczakiem (750 m) i wygodniejszym na przełęcz Zimna Polanka (879 m) z wiatą. Osiągamy tu główny grzbiet Gór Sowich, którym prowadzi czerwony Główny Szlak Sudecki, będziemy nim podążać na szczyt Wielkiej Sowy. Grzbietem biegnie historyczna granica Śląska i Ziemi Kłodzkiej.

Drogą leśną, prowadzącą zboczem Rymarza (913 m) docieramy do linii grzbietu (895 m), przy górnej stacji wyciągu narciarskiego Rymarz. Schodzimy chwilę narciarską trasą zjazdową, z przecinki widać północne zbocza Gór Sowich i Kozią Równię, na którą będziemy podążać. Docieramy do szutrówki, gdzie możemy skrócić trasę, omijając schronisko Zygmuntówka, wystarczy skręcić w prawo i dojść po chwili do Przełęczy Jugowskiej. Idąc szlakiem docieramy do Rozwidlenia nad Zygmuntówką (814 m), by zejść stromą ścieżką na polanę ze schroniskiem (740 m). Widać stąd położone po przeciwnej stronie doliny Jugowskiego Potoku Koziołki, a w dole Bukową Chatę. Jesteśmy w najwyżej położonej części Jugowa – Nagórze.

Schronisko Zygmuntówka powstało jako Henkelbaude w 1938 r., nosząc miano Hermanna Henkla, przewodniczącego Towarzystwa Sowiogórskiego (EGV). Po wojnie zostało ponownie uruchomione w 1956 r. z inicjatywy Zygmunta Scheffnera, który dzisiaj jest jego patronem. Drewniano-murowany budynek z dachem w stylu tyrolskim ładnie komponuje się z krajobrazem. Schronisko jest jedynym ocalałym z czterech, które znajdowały się w okolicy Przełęczy Jugowskiej przed 1945 r.

Podchodzimy szutrówką obok ruin schroniska Zimmermannbaude, zbudowanego jako niewielki drewniany budynek w 1895 r. przez przemysłowca z Jugowa Thedora Zimmermana i rozbudowanego o część murowaną na pocz. XX w. Docieramy do szosy na Przełęczy Jugowskiej (801 m).

Przełęcz Jugowska położona jest w głównym grzbiecie Gór Sowich, oddziela masywy Wielkiej Sowy i Kalenicy. Prowadzi tędy pełna serpentyn szosa z Jugowa i Sokolca do Kamionek i Pieszyc, służąca często do rozgrywania rajdów samochodowych. Na przełęczy znajdowało się zbudowane w 1928 r. schronisko Kreuzbaude, na którego miejscu stoi obecnie bar Jugówka. Zachował się tu XIX-wieczny metalowy krzyż na podstawie z czerwonego piaskowca i kamień, znajdujący się na granicy Hrabstwa Kłodzkiego i Śląska.

Wracamy na główny grzbiet Gór Sowich, grzbietem Suchego Świerku obok słupka granicznego docieramy na Polanę Jugowską z wiatami przy dawnym wyciągu Bester. Rozpościera się stąd widok na Wzgórza Włodzickie, Góry Stołowe i Orlickie. Krótkim podejściem osiągamy kulminację i Rozdroże pod Kozią Równią (876 m). Kontynuujemy podejście, docierając do Niedźwiedziej Skały.

Niedźwiedzia Skała to okazała skała gnejsowa, objęta ochroną jako pomnik przyrody nieożywionej. W 1921 r. odsłonięto na niej tablicę ku czci Hermanna Henkla, prezesa bielawskiego Towarzystwa Sowiogórskiego, inicjatora znakowania szlaków i założyciela Stowarzyszenia Sportów Zimowych. W 2004 r. na miejscu zniszczonej po 1945 r. tablicy umieszczono nową.

Osiągamy wypłaszczenie pod szczytem Koziej Równi (925 m), po czym schodzimy lekko bitą drogą na Kozie Siodło (887 m) z wiatą i dużym węzłem szlaków. Podążamy dalej szlakiem czerwonym, podchodząc drogą leśną na Rozdroże pod Wielką Sową (955 m). Kamienistą dróżką przez świerkowy młodnik i obok kolejnego słupka granicznego osiągamy szczyt Wielkiej Sowy.

Wielka Sowa (1015 m) to najwyższy szczyt Gór Sowich, położony na styku granic powiatów kłodzkiego, dzierżoniowskiego i wałbrzyskiego. Na tłumnie odwiedzanym szczycie znajdują się stoły z ławami i zadaszone paleniska. Jego główną atrakcją jest 25-metrowa żelbetowa wieża widokowa, zbudowana z inicjatywy Richarda Tamma w 1906 r. (wstęp płatny). Wieżę nazwano imieniem Ottona Bismarcka, po 1945 r. nadano jej miano gen. W. Sikorskiego i nestora polskiej turystyki M. Orłowicza. Można z niej podziwiać szeroką panoramę Sudetów, od Karkonoszy, Gór Wałbrzyskich i Kamiennych przez grzbiet Gór Sowich, Wzgórza Włodzickie i Wyrębińskie, Góry Stołowe, Bystrzyckie i Orlickie po Góry Bardzkie, Złote, Masyw Śnieżnika i Jesioniki. W Kotlinie Dzierżoniowskiej widać trójmiasto Dzierżniowa, Pieszyc i Bielawy, z górującym nad nim Masywem Ślęży i niższymi Wzgórzami Bielawskimi i Niemczańskimi, przy dobrych warunkach widać Wrocław z wieżowcem Sky Tower. Na szczycie Wielkiej Sowy znajduje się także przekaźnik RTV i zbudowana w 2015 r. kaplica. Na górę prowadzi nieczynny obecnie wyciąg narciarski, powstały w latach 70. XX w. W rejonie szczytu miała miejsce w latach 80. XX w. klęska ekologiczna, uschnięty las świerkowy zastąpiono młodymi nasadzeniami.


Ze szczytu Wielkiej Sowy schodzimy szlakiem niebieskim stromą ścieżką, przechodzącą w drogę leśną, na Skrzyżowanie pod Wielką Sową (821 m). Ścieżką osiągamy kulminację Młyńska (777 m), po kolejnym stromym zejściu docieramy na Rozdroże pod Młyńskiem (688 m). Rośnie tu potężny buk, objęty niegdyś ochroną pomnikową.

Kontynuujemy zejście biegnącą po zboczu drogą leśną, docierając na rozdroże Stara Jodła (578 m) z wiatą. Rosła tu okazała jodła, która złamała się w latach 60. XX w. a na jej miejscu posadzono młode drzewko.

Zmieniamy kolor szlaku na żółty, drogą bitą i przechodzącą w ścieżkę leśną, biegnącą zboczem Kokotnej Łąki (603 m) schodzimy na skraj polany nad wsią letniskową – Kamionkami (460 m). Schodzimy do doliny, docierając szutrówką do kościoła Aniołów Stróżów.

Skromny barokowo-klasycystyczny kościół Aniołów Stróżów zbudowano w latach 1792-95 na miejscu starszej świątyni, wzmiankowanej w XIV w., po 1945 r. dobudowano kruchtę. Przed kościołem stoi kamienny krzyż pojednania z rytem noża i rosną okazałe lipy.

Docieramy do położonych w kotlinie Kamionek Dolnych. Wkraczamy w przełomowy odcinek doliny Kamionki, między Zameczną (618 m) i Błyszczem (635 m) na zakończeniu bocznych grzbietów Gór Sowich.

Osiągamy górną część Pieszyc (ul. M. Kopernika), mijamy miejsce odpoczynku na małym parkingu, pomnikowy dąb i węzeł szlaków przy przystanku Pieszyce Mostek (366 m), gdzie zmieniamy kolor szlaku na zielony.

Docieramy do skraju gór na linii sudeckiego uskoku brzeżnego, skąd ul. Lipową i boczną drogą docieramy do bitej drogi, biegnącej skrajem masywu Błyszcza i Czyżyka (555 m). Lekkim podejściem skrajem lasu obok zabytkowej willi osiągamy punkt widokowy z szeroką panoramą Pieszyc, Bielawy i Dzierżoniowa z zamykającym horyzont Masywem Ślęży i Wzgórzami Niemczańskimi. Docieramy do wylotu Doliny Wapiennej, krótkim podejściem osiągamy szutrówkę, którą po minięciu Doliny Kamiennej docieramy na skraj dzielnicy Bielawy – Kamieniczek (420 m), obok dawnej restauracji Köppers Etablissement.


Zmieniamy szlak na żółty, schodząc ul. J. Korczaka przez letniskowe osiedle. Mijamy uruchomioną w 2010 r. Szkołę Leśną, dawny Hotel Steinhäuser Hof (obecnie sala balowa Splendor) i malowniczą Villę Luginsland z 1900 r., w której parku rosną dwa pomnikowe buki. Po 1945 r. w willi (podobnie jak w następnych mijanych) znajdowało się prewentorium dla dzieci z chorobami dróg oddechowych, obecnie po remoncie urządzono w niej hotel Villam.


Docieramy do kolejnego kompleksu willi – po lewej znajduje się Villa Dierig (właściciele zakładów włókienniczych, późniejszy Bielbaw) z lat 1901-04, obecnie Hotel Dębowy, w którego parku rośnie pomnikowa sosna czarna.

Po prawej warto zobaczyć willę, zbudowaną przez fabrykanta Heinza Rosenbergera w 1904 r., w której obecnie mieści się Rezydencja Dębowa z restauracją. Obok znajduje się budynek bramny i dawna stajnia, w parku rosną pomnikowe: platan, jodła kalifornijska, buk, dąb i cis. Mijamy starotorze zbudowanej w 1900 r. dawnej Kolei Sowiogórskiej na odcinku Bielawa – Srebrna Góra, gdzie w 1903 r. powstał przystanek Kamieniczki. Skręcamy w ul. Wysoką, gdzie w latach 1944-45 znajdował się żeński obóz pracy Langenbielau II – Steinhäuser.

Docieramy do kompleksu rekreacyjnego nad Jeziorem Bielawskim (342 m) z licznymi barami i restauracjami, pensjonatami Manhattan i Gościniec Sudecki, Basenem Familijnym Wodny Plac Zabaw, kąpieliskiem, przystanią Bielawskiego Klubu Żeglarskiego Wielka Sowa, Szkołą Windsurfingu Rowery & Trikke. Samo jezioro powstało w 1973 r. jako zbiornik technologiczny dla zakładów włókienniczych, po ich likwidacji w latach 90. XX w. przekształcono go na cele rekreacyjne. Przy amfiteatrze wchodzimy na molo, którym warto podejść na wysepkę. Można tu odpocząć, sycąc się widokami miasta w otoczeniu Wzgórz Bielawskich i Gór Sowich. Za wyciągiem do wakeboardu i polem kempingowo-namiotowym wkraczamy na biegnący zaporą deptak z panoramą Pieszyc, Dzierżoniowa i Masywu Ślęży.


Przy pomoście z wieżyczką schodzimy schodkami z zapory, idziemy szutrówką pod wiaduktem dawnej Kolei Sowiogórskiej, po czym ul. A. Asnyka docieramy do stacji Bielawa Zachodnia (315 m).

Stacja Bielawa Zachodnia powstała w 1891 r. po zbudowaniu przez pruskie koleje państwowe linii z Dzierżoniowa. W 1900 r. powstała Kolej Sowiogórska z Dzierżoniowa przez Pieszyce i Bielawę Zachodnią do Srebrnej Góry, przedłużona w latach 1902-03 do Ścinawki Średniej i Radkowa. Stacja obsługiwała obie linie, chociaż formalnie dworzec Kolei Sowiogórskiej stanowił osobny Kleinbahnhof. Do dzisiaj zachował się sporych rozmiarów budynek dworca z 1891 r., który uległ na pocz. XX w. rozbudowie. W 1974 r. zamknięto i potem rozebrano odcinek z Dzierżoniowa przez Pieszyce, podobny los spotkał 3 lata później linię do Srebrnej Góry. Również w 1977 r. zakończono ruch pasażerski na głównej linii z Dzierżoniowa, ruch towarowy do pobliskich zakładów włókienniczych trwał do 2001 r. Dzięki staraniom samorządu Województwa Dolnośląskiego linia została przejęta i wyremontowana, dzięki czemu 15 grudnia 2019 r. przywrócono połączenia pasażerskie do Bielawy. Połączenia obsługiwane są szynobusami Kolei Dolnośląskich w relacjach do Wrocławia, Legnicy, Kłodzka i Dzierżoniowa. W przyszłości planowane jest przedłużenie linii do Jeziora Bielawskiego i Srebrnej Góry.


Dodaj komentarz