Prusice

Miasto w powiecie trzebnickim liczące 2200 mieszkańców położone przy dawnej linii wąskotorowej z Trzebnicy do Żmigrodu i Sulmierzyc oraz drodze ekspresowej Wrocław – Poznań. Prusice leżą na skraju Kotliny Żmigrodzkiej, u podnóża Wzgórz Trzebnickich. Miejscowość wzmiankowana była w 1136 r. Książę wrocławski Henryk II Pobożny wybudował tu w 1. poł. XIII w. zamek, przebudowany w XVI w. i pełniący później funkcję szkoły katolickiej. Ok. 1287 r. Prusice otrzymały prawa miejskie. W XIV w. miasto weszło w skład księstwa oleśnickiego. W 1492 r. przejął je ród Kurzbachów w ramach państwa stanowego milickiego, a od 1521 r. żmigrodzkiego. Nastąpił rozwój miasta, wzniesiono obecny ratusz i odbudowano kościół św. Jakuba. Prusice uległy zniszczeniom podczas wojny 30-letniej (1618-48). Po przejęciu Śląska przez Prusy wzniesiono w rynku zbór ewangelicki (1742). W 1895 r. doprowadzono linię kolei wąskotorowej z Przedkowic, łączącą się z powstałą rok wcześniej trasą Żmigród – Sulmierzyce. W 1898 r. powstała linia wąskotorowa z Wrocławia przez Trzebnicę. W czasie II wojny światowej znajdował się tu podobóz obozu koncentracyjnego Groß-Rosen. 25 stycznia 1945 r. do miasta wkroczyła prawie bez walk Armia Czerwona. Prusice utraciły prawa miejskie w 1951 r., by odzyskać je w 2000 r. W 1975 r. do miejscowości przyłączono Górkowice, w 1980 r. powstała obwodnica.

Kościół św. Jakuba Apostoła wzmiankowano w 1335 r. Obecna gotycka świątynia powstała na pocz. XV w., a w latach 1491–1492 została odbudowana po zniszczeniu przez husytów. Kościół uległ przebudowie w poł. XIX w. Do południowej ściany prezbiterium w 2. poł. XVII w. dobudowano kaplicę grobową hr. Melchiora von Hatzfelda (zm. 1658), z nagrobkiem i bogatą sztukaterią. Wewnątrz zachowało się kilkanaście nagrobków, z najstarszym należącym do Zygmunta Kurzbacha (zm. 1513). Na murach kościoła znajdują się liczne wgłębienia, powstałe podczas ceremonialnego rozpalania ognia w Wielką Sobotę. Za świątynią stoi plebania z XVII-XIX w.

Kościół pomocniczy św. Józefa Oblubieńca NMP zbudowany został w latach 1910-11 przez ewangelików w stylu łączącym neoromanizm z wczesnym modernizmem. Świątynia posiada neorenesansowe szczyty i otrzymała wezwanie Chrystusa Króla. W latach 1922 i 1929 r. ulegała pożarom, w 1930 r. została odbudowana. Podczas II wojny światowej w kościele znajdował się garnizon wojsk niemieckich. W 1949 r. świątynię przekazano katolikom, obecnie jest nieczynna, planowane są jej prace konserwatorskie.

Na środku rynku stoi ratusz, pierwotnie wzniesiony na przełomie XIV i XV w. W latach 1529-53 przebudowano go na renesansowy, powstały wtedy dwa szczyty i portal. W 1742 r. do ratusza dobudowano protestancki dom modlitwy, przeniesiony w 1911 r. do kościoła św. Józefa Oblubieńca NMP. Obecny wygląd ratusza jest efektem przebudowy z lat 1928-32, kiedy rozebrano dom modlitwy i dobudowano część z podcieniami i kolejnym szczytem. Ostatnia zmiana miała miejsce w 1982 r., kiedy zabudowano podcienia. W ratuszu mieści się siedziba Urzędu Miasta. 39-metrowa wieża udostępniona jest jako punkt widokowy.

Obok budowli stoi fontanna z herbem miasta, umieszczona tu w 2012 r. Rynek otaczają kamienice, w większości z XIX w., pod nr 30 z ok. 1895 r. mieściła się ewangelicka pastorówka.

Dawny przytułek z ok. 1890 r., obecnie ośrodek zdrowia.

Skwer z dawnym pomnikiem poległych w I wojnie światowej, odrestaurowanym w 2014 r.

Park na Stawach ze stawem, wiatą i pomnikiem z 1999 r., upamiętniającym twórców zbiornika wodnego.

Kaplica cmentarna z 1914 r.

Kamień św. Jadwigi – granitowy głaz narzutowy, na którym wg legendy znajduje się odcisk nogi św. Jadwigi i łapki jej psa.

Dwór z 1896 r. z małym folwarkiem i neogotycka kapliczka w dawnej wsi Górkowice.

Dodaj komentarz