Lutynia - kościół św. Józefa
Duża wieś w gminie Miękinia, położona na Wysoczyźnie Średzkiej. Wzmiankowana w 1324 r. Miejsce wielkiej bitwy wojsk prusko-austriackich w czasie wojny 7-letniej, 5 grudnia 1757 r. Wygrana wojsk pruskich, będących pod komendą kr. Fryderyka II w walnym stopniu zdecydowała o pozostaniu Śląska przy Prusach. Do 1973 r. siedziba gminy. Obecnie wieś znacznie się rozbudowuje.
Warto zobaczyć:
Kościół św. Józefa Oblubieńca. Zbudowany po 1335 r., przebudowany w XVI w., po zniszczeniach wojny 7-letniej odbudowany w 1757 r. Jednonawowy, z prostokątnym prezbiterium i wieżą od zachodu. Wokół mur obronny z 1608 r. z cylindrycznymi bastejami na narożach i strzelnicami. Renesansowa brama z attykowym szczytem pokrytym dekoracją sgraffitową. W ścianę świątyni wmurowano krzyż pojednania z wyrytym kielichem i dwie płyty nagrobne (barokowa i klasycystyczna), tkwi w nim również kula armatnia, wystrzelona w czasie bitwy pod Lutynią w 1757 r. We wnętrzu bogate wyposażenie z pocz. XVII – pocz. XX w., poza tym rzeźba św. Anny Samotrzeciej z XIV/XV w., kamienne sakramentarium z XV w., zespół płyt nagronych rodziny von Seidlitz z 2. poł. XVI w. oraz renesansowe stalle z ok. 1500 r. Przy kościele żeliwny krzyż z 1752 r., od południa pamiątkowy krzyż wystawiony w 1857 r., w setną rocznicę bitwy. Przy bramie budynek szkoły z 1908 r., obecnie siedziba gimnazjum.
Poewangelicki kościół MB Częstochowskiej z 1857 r., zbudowany w stylu neoromańskim.
Dawne muzeum bitwy pod Lutynią z 1921 r. naprzeciwko kościoła. Na okolicznych polach zachowały się także ruiny dwóch pomników tejże bitwy, zniszczonych w 1945 r., pierwszy z 1907 r. położony jest na północny wschód od wsi, drugi, granitowy obelisk z 1852 r. zbudowano na polach w stronę Błonia.
Krzyż pojednania przy skrzyżowaniu ul. Kościuszki i Leśnej.
Pomnikowy dąb przy ul. Kościuszki i dwa platany na polu przy ul. Szkolnej.
Wiatrak-koźlak z 1845 r., stojący na prywatnej posesji w zachodniej części wsi (ul. Słoneczna-Wiatrakowa).