16,5 km
Kąty Wrocławskie – 5,6 km – Stoszyce – 2,1 km – Bogdaszowice – 4,0 km – Chmielów – 4,1 km – Pełcznica – 0,7 km – Kąty Wrocławskie
Dojazd – stacja Kąty Wrocławskie na linii Wrocław – Wałbrzych – Jelenia Góra
Trasa prowadzi wzdłuż biegu malowniczej rzeki Strzegomki, zahaczając o Park Krajobrazowy Dolina Bystrzycy. W większości teren otwarty z większym kompleksem leśnym nad Strzegomką. Nawierzchnia mieszana – drogi asfaltowe, bite i gruntowe.
Trasa zaczyna się na stacji Kąty Wrocławskie.
Stacja Kąty Wrocławskie położona jest na linii Wrocław – Jelenia Góra, zbudowanej na odcinku do Świebodzic w 1843 r. przez Kolej Wrocławską – Świdnicko – Świebodzicką, jako drugie połączenie na ziemiach polskich. Pod koniec XIX w. linia otrzymała drugi tor, w 1928 r. odcinek do Jaworzyny Śl. zelektryfikowano. W 1945 r. trakcję elektryczną rozebrały wojska radzieckie, linię ponownie zelektryfikowano w latach 1965-66. W 1908 r. planowano doprowadzić do Kątów Wrocławskich linię kleinbahn ze Środy Śląskiej przez Rakoszyce.
Stacja posiada pięć torów, ruch obsługiwany jest przez nastawnię KW, obok której zachowała się głowica wyprodukowanego w Mannheim żurawia do nawadniania parowozów. Przy stacji zachowała się także wieża ciśnień z poł. XIX w. w rzadkiej konstrukcji prostopadłościanu nakrytego dwuspadowym dachem. Ze stacji biegnie bocznica do zbudowanego w 2007 r. terminalu kontenerowego Schavemaker Invest, wcześniej na tym terenie znajdowała się bocznica Zakładów Przemysłu Ziemniaczanego Kąty. Przed 1945 r. z zachodniej głowicy stacji biegła bocznica do majątku w Kozłowie. Klasycystyczny budynek dworca pochodzi z lat 1867-70, w latach 2020-21 został odremontowany. Ulokowano tu siedziby domu kultury i Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej, przed budynkiem powstał parking.
Przekraczamy tory kolejowe ul. 1 Maja, zaraz za torami skręcamy w boczną drogę, prowadzącą do Stoszyc. Jedziemy przez teren przemysłowy i opuszczamy granice miasta Kąty Wrocławskie. Na skrzyżowaniu z drogą Pełcznica – Wszemiłowice skręcamy w bitą drogę pożarową nr 40, zagłębiając się w cenne przyrodniczo lasy, objęte ochroną jako Obszar Natura 2000 Łęgi nad Bystrzycą (można tu też jechać dalej prosto do Stoszyc szosą). Droga wije się kilometrami przez las, zbliżając się i oddalając od Strzegomki. Na końcu terenu leśnego znajduje się młynówka, przy której stał niegdyś Schmellwitzer Mühle (Chmielowicki Młyn).
Opuszczamy las i drogą gruntową przez pole słoneczników docieramy do dawnego starorzecza Strzegomki i zabudowań Stoszyc.
Stoszyce wzmiankowane były w 1311 r., wkrótce potem weszły w skład dóbr klasztoru św. Wincentego we Wrocławiu, a od 1504 r. tamtejszych klarysek. Po sekularyzacji w 1810 r. wieś przeszła w ręce prywatne.
Jedziemy boczną ulicą obok boiska, za kompleksem zabudowań folwarcznych znajdują się ruiny pałacu.
Neogotycki pałac pochodzi z ok. 1860 r., został zbudowany prawdopodobnie dla Hoffmana. Fasada zwrócona jest na południe, posiada szczyty schodkowe i ryzalit z balkonem. Po 1945 r. pałac został zrujnowany, jeszcze niedawno jego część była zamieszkana. Za pałacem znajduje się częściowo zachowany park, w którym stał domek ogrodnika. Folwark pochodzi z poł. XIX – pocz. XX w.
Za pałacem wracamy na szosę prowadzącą z Kątów Wrocławskich i skręcamy w boczną drogę biegnącą do Bogdaszowic, opuszczając Stoszyce. Jednocześnie wkraczamy w granice Parku Krajobrazowego Dolina Bystrzycy. Jedziemy skrajem doliny Strzegomki, po prawej znajduje się zbiornik wodny w zalanej kopalni kruszywa, za którym widać Ślężę. Po chwili docieramy do kolejnego lasu na skraju Romnowa, po lewej znajduje się wiata. Przekraczamy drewnianym mostem Strzegomkę i docieramy do szosy Skałka – Ramułtowice na skraju Bogdaszowic.
Bogdaszowice wzmiankowane były w 1241 r., a nie zachowany dwór istniał już w 1360 r. W latach 1642-1787 wieś należała do konwiktu jezuitów, później przeszła w ręce prywatne. Pod koniec XIX w. rozwinęła się tu hodowla buraka cukrowego dla cukrowni w Pietrzykowicach.
Jedziemy ul. Główną, po lewej widać młyn z pocz. XX w., działający do lat 90. XX w., a dalej XIX-wieczny folwark, znajdujący się za nim pałac został zniszczony w 1945 r. Przed nami kościół.
Gotycki kościół św. Michała Archanioła wzmiankowany był w 1335 r. i rozbudowany w końcu XV w., zakrystia i kruchta powstały w XVI w. W czasie reformacji został przejęty przez ewangelików, a po 1654 r. zwrócony katolikom. Świątynia została zbarokizowana w 2 poł. XVIII w. Jednonawowy kościół posiada trójbocznie zakończone prezbiterium, na dachu znajduje się sygnaturka z 1743 r. Całość otacza mur z barokową bramą i kaplicą Chrystusa Ukrzyżowanego z 1. poł. XVIII w. W tylnej ścianie kaplicy znajduje się epitafium, a w jej szczycie figura Michała Archanioła pokonującego szatana. Za kościołem stoi dawna szkoła.
Jedziemy dalej ul. Główną, za skrzyżowaniem z ul. Kościelną stoi dawna gospoda (obecnie świetlica wiejska) z dwoma zabytkowymi kapliczkami. Kolejna kapliczka znajduje się na rozdrożu z boczną ul. Chmielną, w którą skręcamy.
Jedziemy przez rozbudowującą się kolonię, skrajem doliny Strzegomki i granicą Parku Krajobrazowego Dolina Bystrzycy, który opuszczamy na rozdrożu z ul. Jagodową. Za niewielkim wzgórzem Zielonka (130 m) ulica przechodzi w drogę szutrową, a następnie gruntową.
Opuszczamy Bogdaszowice, przecinamy potok Niesłusz, opuszczając granice gminy Kąty Wrocławskie i wkraczając na teren gminy Kostomłoty w powiecie średzkim. Jedziemy drogą bitą skrajem lasu i docieramy do szosy z Lisowic na skraju Chmielowa, na rozdrożu stoi krzyż.
Przed nami kościół i znajdujący się za nim pałac.
Kościół św. Marcina zbudowano jako gotycki ok. 1500 r., w 1728 r. został przebudowany na barokowy, powstały wtedy wieża, kruchta i zakrystia. Jednonawowa świątynia posiada od zachodu wieżę. Wewnątrz zachowało się gotyckie sklepienie krzyżowo-żebrowe, renesansowe nagrobki i barokowe wyposażenie. Naprzeciwko kościoła znajduje się świetlica wiejska i boisko.
Późnobarokowy pałac z końca XVIII w. został przebudowany na pocz. XX w. Dwukondygnacyjna budowla nakryta jest dachem mansardowym. Opuszczony po 1945 r. obecnie znajduje się w remoncie.
Jedziemy dalej przez Chmielów, mijamy położony po obu stronach drogi folwark, na południowym skraju wsi skręcamy obok krzyża w drogę szutrową (można tu też pojechać dalej prosto szosą do Pełcznicy).
Opuszczamy wieś i jedziemy drogą gruntową koło wzgórza Chmielnik (140 m), wracając do doliny Strzegomki. Towarzyszą nam widoki na Ślężę i Góry Sowie. Po skręcie w mniej wyraźną dróżkę wracamy w granice gminy Kąty Wrocławskie. Jedziemy granicą kopalni kruszywa i docieramy do szutrowej ul. Kruczej i szosy z Wszemiłowic w Pełcznicy.
Można tu skręcić w lewo, 300 m dalej znajduje się dawny wodno-elektryczny Vincenz-Mühle (Młyn Wincenta) z końca XIX wieku.
Pełcznica wzmiankowana była już w 1149 r., kiedy nadano ją opactwu benedyktyńskiemu (później norbertanów) św. Wincentego we Wrocławiu. Nazwa pochodzi od dawnej nazwy rzeki Strzegomki (obecnie płynąca przez Wałbrzych Pełcznica uważana jest za jej dopływ). W dużej miejscowości pod koniec XVIII wieku funkcjonowały dwa młyny i gorzelnia. Po sekularyzacji w 1810 r. król pruski darował Pełcznicę feldmarszałkowi Blücherowi z Krobielowic.
Jedziemy ul. Młyńską przez nowe osiedle i docieramy do szosy Środa Śląska – Kąty Wrocławskie.
Można tu podjechać 430 m w prawo do kościoła.
Na początku wsi pod nr 3 widać przedwojenny napis informujący o sprzedaży kaktusów, a pod nr 5 znajduje się dawny dom opieki St. Josef-Stift (Fundacja św. Józefa). Dalej pod nr 10 stoi skromny klasycystyczny dwór z ok. poł. XIX w. z folwarkiem z 1910 r., zaś pod nr 23 znajdowała się gospoda. Docieramy do kościoła.
Kościół św. Mikołaja wzmiankowany był w 1298 r., obecny gotycki pochodzi z końca XV w., a w latach 1748-50 przebudowano go na barokowy. Jednonawowa świątynia posiada trójbocznie zakończone prezbiterium i wieżę. Nad wejściem znajduje się figura MB z Dzieciątkiem. Na elewacji znajdują się XIX-wieczne płyty nagrobne. Wewnątrz świątyni zachowały się gotyckie sklepienia krzyżowo-żebrowe oraz barokowo-rokokowe wyposażenie.
Przy kamienno-ceglanym murze ustawiono starą kamienną kapliczkę. Obok stoi krzyż kamienny, który znajdował się wcześniej po południowej stronie drogi do Kątów Wrocławskich i został sklejony w 2005 r. oraz płyta lub fragment krzyża kamiennego z rytem miecza, który dla odmiany grał rolę stopnia przy wejściu do plebanii.
Wokół kościoła, przy głównej szosie i równoległej ulicy zachowały się trzy zabytkowe kapliczki domkowe i krzyż z malowanym na blasze Chrystusem – świadectwo wielowiekowej przynależności katolickiej wsi do opactwa.
Za kościołem znajduje się główne skrzyżowanie we wsi.
Stoi tu dawna szkoła (później świetlica wiejska i biblioteka), a nieco dalej w głębi (nr 26) dawna barokowa plebania z 1705 r., przebudowana w 1789 r. Nad wejściem znajduje się kartusz herbowy opata wrocławskich norbertanów K. Kellera, a wyżej wnęka z XIX-wieczną figurą św. Jana Nepomucena. Wracamy na podstawową trasę.
Za świetlicą wiejską opuszczamy Pełcznicę, jedziemy ruchliwą szosą, przy której znajduje się chodnik. Przekraczamy Strzegomkę, za którą zaczyna się zabudowa Kątów Wrocławskich. Za przejazdem kolejowym na ul. 1 Maja znajduje się stacja, gdzie kończymy trasę.
Zobacz przebieg trasy i pobierz ślad gpx cz. 1